Wanneer is een warmtepomp verplicht?

Lees of het hebben van een warmtepomp verplicht is in België. Verdiep je in de regels voor nieuwbouw en renovaties, en ontdek wanneer je moet investeren in een (hybride) warmtepomp. Is dit ook verplicht in Nederland? Vergelijk de Nederlandse situatie met die in Vlaanderen en bekijk hoe deze maatregelen bijdragen aan schone energie.

Hoe ziet de huidige wetgeving in België eruit?

In november 2021 heeft de Vlaamse overheid aanvullende maatregelen toegevoegd aan de bestaande doelstellingen in het Vlaams Energie- & Klimaatplan 2021 – 2030. Vanaf 2023 zijn de volgende maatregelen van kracht:

Verplicht bij nieuwbouw

Bij nieuwbouw is het nu vereist om (minimaal) een hybride warmtepomp te installeren. Deze hybride systemen vormen een rendabel alternatief voor verwarmingsinstallaties op fossiele brandstoffen, aangezien een bepaald E-peil moet worden behaald in nieuwbouwprojecten.

Renovatieverplichting bij residentiële gebouwen

Als aanvulling op de verplichting voor eigenaars van niet-residentiële panden in 2022, moeten eigenaars vanaf 2023 een aangekochte woning met een laag EPC-label (E of F) binnen vijf jaar na aankoop opwaarderen tot label D. Hybride en elektrische warmtepompen zijn geschikte opties om aan deze doelstelling te voldoen.

Warmtepomp als norm

Vanaf 2026 wordt het gebruik van een (hybride) warmtepomp verplicht gesteld voor de verwarming van woningen, waardoor de aanschaf van traditionele cv-ketels als verwarmingsinstallatie niet langer is toegestaan.

Bestaande woning versus nieuwbouwproject [verplichting warmtepomp]

Het is belangrijk om te begrijpen wanneer de installatie van een warmtepomp verplicht is en in welke situaties deze verplichting niet van toepassing is.

Hieronder gaan we in op de verschillende scenario’s, zowel bij renovatie van bestaande woningen als bij nieuwbouwprojecten.

Renovatie of verbouwing bestaande woning

• Renovatieverplichting: sinds 2023 moet je binnen 5 jaar na aankoop van een bestaande woning minstens een EPC-label D behalen.
• Gewone renovatie: bij reguliere renovaties, zoals het plaatsen, vervangen, verplaatsen, of uitbreiden van een verwarmingsinstallatie, heb je keuzevrijheid tussen condensatieketel, biomassaketel, of (hybride) warmtepomp.
• Ingrijpende Energetische Renovatie (IER): strikter, bij vervanging van alle technische installaties voor verwarming en sanitair water. Keuzeopties omvatten warmtepompen, zonneboilercombi, of gascondensatieketel.

Nieuwbouw of investeren in nieuwbouwproject

• Nieuwbouwwoningen (vanaf 2022): minimaal S-peil S28 en E-peil E30. Vanaf 2023 verplicht tot (hybride) warmtepomp, en vanaf 2025 elektrische warmtepomp.
• Verplichte keuze: bij nieuwbouw moet je verplicht kiezen voor (hybride) warmtepomp; vanaf 2025 elektrische warmtepomp. Een duurzame combinatie met zonnepanelen is ideaal.

Prijs warmtepomp inclusief installatie

De kosten van een warmtepomp variëren afhankelijk van het type. Gemiddeld liggen de prijzen voor een warmtepomp als cv-installatie tussen de € 4.000 en € 30.000 (excl. btw & incl. plaatsing).

Bijkomende kostenfactoren zijn het vermogen en de installatiekosten. Het vermogen wordt berekend op basis van de bewoonbare oppervlakte, de gezinsgrootte en het isolatieniveau van je woning.

De kosten van een warmtepomp variëren afhankelijk van het type. Hieronder vind je een overzicht van de gemiddelde prijzen (excl. btw & incl. plaatsing):

Type warmtepomp	Gemiddelde prijs (excl. btw & incl. plaatsing)
Hybride warmtepomp	€ 8.000 à 15.000
Geothermische warmtepomp	€ 20.000 à 30.000
Lucht-water warmtepomp	€ 5.000 à 9.000
Lucht-lucht warmtepomp	€ 4.000 à 7.000

De bovenstaande prijzen kunnen variëren tussen verschillende installateurs.

Welke warmtepomp kiezen?

In sommige gevallen is minimaal een hybride systeem vereist, maar voor een nog duurzamere optie, bekijk hieronder de mogelijkheden:

Hybride warmtepomp

Dit systeem is een combinatie van een warmtepomp en een condensatieketel, waardoor het snel een aantrekkelijke keuze is bij renovaties. Eenvoudig aan te sluiten op bestaande leidingen en radiatoren.

Het bevat een slimme regeling die bepaalt wat de meest efficiënte optie is: elektriciteit of gas/stookolie. Bovendien presteert een hybride warmtepomp goed in matig geïsoleerde woningen.

Prijs: € 8.000 – € 15.000 (excl. btw en installatie).

Geothermische warmtepomp

Bouw je een nieuwe woning met voldoende ruimte voor grondboringen? Dan is een geothermische warmtepomp de meest efficiënte keuze.

Het systeem onttrekt warmte aan de bodem of grondwater via een horizontaal of verticaal captatienet, afhankelijk van de beschikbare grondoppervlakte.

Prijs: € 15.000 – € 30.000 (excl. btw en installatie).

Lucht-water warmtepomp

Overweeg je je bestaande cv-installatie te vervangen? Zoek je een duurzaam alternatief zonder aardgas, of zijn grondboringen praktisch niet haalbaar? Dan is een lucht-water warmtepomp een uitstekende keuze! Deze systemen halen energie uit de buitenlucht en verwarmen op die manier het water voor je cv en sanitaire voorzieningen.

Prijs: € 5.000 – € 9.000 (excl. btw en installatie).

Lucht-lucht warmtepomp

Lucht-lucht warmtepompen halen eveneens warmte uit de omgevingslucht en kunnen zowel verwarmen als verkoelen. Deze optie is echter minder geschikt als hoofdverwarming, tenzij voor kleine, optimaal geïsoleerde woningen.

Bovendien kunnen ze niet dienen voor het verwarmen van sanitair water; hiervoor zou je nog een aparte warmtepompboiler of zonneboiler moeten aanschaffen.

Onderhoud warmtepomp verplicht?

In tegenstelling tot conventionele aardgas- of stookolie-cv-ketels is er geen wettelijke verplichting voor het onderhoud van een warmtepomp.

Hoewel warmtepompen doorgaans weinig onderhoud nodig hebben, is het raadzaam om regelmatig bepaalde componenten te laten controleren. Door dit preventieve onderhoud blijf je verzekerd van een efficiënte werking van je warmtepompsysteem.

Vanaf 2026 wordt een warmtepomp verplicht in elke Nederlandse woning

Het Nederlandse kabinet heeft besloten dat vanaf 2026 elke woning in Nederland verplicht een warmtepomp moet hebben.

Deze verplichting geldt zowel voor nieuwbouw– als renovatieprojecten. Het doel is om de duurzaamheid en energie-efficiëntie van woningen te bevorderen en zo een belangrijke bijdrage te leveren aan de strijd tegen klimaatverandering.

Deze beslissing is een stap in de transitie naar een duurzame en klimaatvriendelijke samenleving. Het verplicht stellen van warmtepompen draagt bij aan het verminderen van CO2-uitstoot.

Het beperken van het gebruik van fossiele brandstoffen en kan leiden tot aanzienlijke besparingen op energierekeningen voor huishoudens, evenals een verminderde afhankelijkheid van buitenlandse energiebronnen.

Is het verplicht in Vlaanderen?

In Vlaanderen geldt momenteel een andere situatie. Terwijl warmtepompen al verplicht zijn bij nieuwbouwprojecten, is er momenteel geen verplichting voor warmtepompen bij renovatieprojecten.

Vlaams minister van Energie en Natuur, Zuhal Demir, heeft aangekondigd dat er in Vlaanderen geen verplichting zal zijn voor warmtepompen bij renovaties tot aan het jaar 2026.

De keuze om warmtepompen verplicht te stellen, bevordert de overgang naar schone energiebronnen en draagt bij aan een duurzamere toekomst voor ons allemaal.

Wil je meer weten over de warmtepomp verplichting? Raadpleeg specialisten in je buurt

Ontdek meer over de warmtepompverplichting en ontvang deskundig advies van specialisten bij jou in de buurt. Vul het formulier in en neem de eerste stap naar een duurzame en energie-efficiënte woning. Onze experts staan klaar om je te informeren en te begeleiden in deze belangrijke stap naar een groenere toekomst.